Cơ thể con người cần rất nhiều hoạt chất khác nhau để có thể duy trì sự sống và phát triển trong đó một chất có vai trò vô cùng quan trọng là chất béo. Bài viết dưới đây chúng tôi sẽ mang đến cho bạn đọc các thông tin liên quan đến chất này cũng như biết được chất béo là gì và vai trò của nó đối với cơ thể người như thế nào.
Chất béo là gì?
Chất béo hay còn gọi là lipit, đây là nhóm hợp chất không hòa tan được trong nước nhưng có thể được hòa tan trong các dung môi hữu cơ. Chất này nổi trên nước bởi có nguyên tử khối nhẹ hơn nước.
Chất béo trong cơ thể người là chất quan trọng và cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống của con người, cũng như chất bột hay chất đạm, lipit đậm đặc hơn nhiều. Theo nghiên cứu cho thấy trong 1 gam chất này sẽ có chứa 9 calo năng lượng còn chất bột và chất đạm chỉ có 4 calo, có thể thấy chất này có giá trị dinh dưỡng cao như thế nào.
Chất béo được cấu tạo từ axit béo và chúng được chia làm 2 nhóm chất cơ bản là axit béo no và axit béo không no.
- Axit béo no gồm các chất như axit panmitic, axit caprylic, axit stearic và chủ yếu tìm thấy trong mỡ của những loại động vật.
- Axit béo không no gồm các loại axit oleic, alpha linolenic, axit oxalic, axit linoleic hay axit arachidonic.
Chất béo có lợi và có hại bao gồm những chất nào?
Chất béo và các lợi ích của nó được rất nhiều người đặt ra, chất béo là một hợp chất có vai trò rất quan trọng trong cơ thể con người, tuy nhiên không phải một lipit nào cũng có lợi mà song song với đó là có nhiều hoạt chất có hại. Thế nên chất này sẽ được chia làm hai loại đấy chính là lipit có lợi và lipit có hại, dưới đây là một số chất bạn có thể tham khảo.
Chất béo có lợi
Lipit có lợi sẽ đem lại cho cơ thể nhiều năng lượng và những loại năng lượng này đều ở mức có lợi cho cơ thể, chất này có lợi thường được chia làm hai dạng chính là:
- Chất béo không bão hòa thường được tìm thấy trong các loại hạt như hạt cải, ô liu, đậu phộng, bơ… Ngoài ra còn có nhiều trong các loại dầu thực vật hướng dương, ngô, đậu nành, vừng mè, đậu các loại hay ngũ cốc các loại… Những loại dầu này được làm từ các loại hạt tự nhiên có dưỡng chất khá tốt cho sức khỏe của con người.
- Axit béo omega-3 là chất thường có trong các loại hải sản như cá thu, cá hồi, cá mòi… và thường hay có trong các loại hạt như óc chó, hạt lanh… Theo nghiên cứu cho thấy khi nạp các lipit này vào cơ thể có thể giúp giảm thiểu các loại axit béo như omega-3, lượng cholesterol có hại. Ngoài ra còn có thể giảm thiểu các bệnh về tim mạch và đặc biệt tốt đối với sự phát triển của trẻ nhỏ.
Chất béo có hại
Những loại lipit có hại nếu có nhiều trong cơ thể sẽ gây nên những loại bệnh rất nguy hiểm như tim mạch, gan nhiễm mỡ, nên cần phải kiểm soát lượng chất này khi nạp vào cơ thể.
- Chất béo bão hòa được tìm thấy rất nhiều trong các loại sản phẩm từ động vật như thịt, trứng sữa, kem, pho mát hay các loại sữa uống nguyên kem. Ngoài ra các chất này cũng được tìm thấy nhiều trong các loại quả như dừa, cọ, dầu cây, bơ, cacao hay các thức ăn nhanh như khoai tây chiên, gà rán… Những năng lượng từ loại chất này sẽ làm cho cơ thể sản sinh ra cholesterol gây nên tình trạng mắc bệnh về tim mạch.
- Lipit chuyển hóa được tìm thấy nhiều trong các sản phẩm chế biến từ sữa như bánh ngọt, đồ đông lạnh, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ… Chúng làm tăng cholesterol không có lợi lẫn triglycerides gây hại cho cơ thể.
Sự liên hệ giữa cholesterol và lipit
Chất béo rất quan trọng đối với cơ thể và nó được bổ sung trong chế độ ăn uống hàng ngày và đây là yếu tố quyết định đến lượng cholesterol trong cơ thể. Cholesterol là loại chất quan trọng giúp cơ thể có thể chuyển hóa được các loại lipit và là hàng rào bảo vệ các tế bào của cơ thể.
Tuy nhiên nếu nạp một lượng Cholesterol quá nhiều vào cơ thể cũng có thể dẫn đến nhiều tác động tiêu cực, bởi Cholesterol nó có hai loại là Cholesterol tốt và xấu. Bạn nên duy trì mức Cholesterol tốt ở mức cao để tim mạch luôn khỏe mạnh và tránh được các nguy cơ bị đột quỵ, biến chứng khác, vì vậy cần bổ sung lipit tốt vào các bữa ăn hàng ngày.
Vai trò của chất béo với cơ thể con người
Hẳn là đọc đến đây các bạn đã biết được về chất này cũng như tầm quan trọng của loại chất này như thế nào, lipit tốt có thể hạn chế các vấn đề về tim mạch. Thêm vào đấy chất này còn đóng một vai trò quan trọng khác, cùng tìm hiểu về các vai trò này trong thông tin sau đây.
Dự trữ, cung cấp năng lượng đến cơ thể
Điều đầu tiên khi nói đến vai trò của lipit đấy chính là chức năng dự trữ và cung cấp năng lượng cho các hoạt động của cơ thể. Bởi trong 1g lipit có chứa đến 9 calo, hơn hẳn các loại năng lượng khác, do đó nó đóng vai trò rất lớn trong hoạt động sống của cơ thể cũng như các tế bào.
Chất béo có mặt trong các màng tế bào hay các cơ quan của tế bào như là ti thể và nhân, lipit còn đóng vai trò to lớn trong việc dự trữ năng lượng của cơ thể. Khi nhiệt độ xuống thấp cơ thể sẽ tự điều tiết lượng chất này để có thể thích nghi với điều kiện thay đổi của thời tiết và nhiệt độ.
Chất béo giúp hấp thu vitamin
Lipit là hoạt chất thuộc dạng dung môi nên giúp vận chuyển và hấp thụ các loại vitamin như A, E, D, K… một cách dễ dàng hơn. Những loại vitamin này đóng một vai trò rất quan trọng trong cơ thể như chức năng thị giác, khả năng miễn dịch của cơ thể tăng cao, hệ miễn dịch phát triển, chống lại các vấn đề về lão hóa…
Cung cấp axit amin cần thiết
Những axit béo thiết yếu thường thì cơ thể người sẽ không thể tự tổng hợp được như là acid α Linoleic và Acid Linoleic. Acid Linoleic thường có nhiều trong các loại dầu thực vật như dầu đậu nành, dầu mè, dầu động phộng… Còn acid α Linoleic thường có nhiều trong lipit động vật như dầu cá, dầu động vật…
Chất béo này gồm lipit no và không no, tất cả các loại này đều đóng một vai trò rất quan trọng đến quá trình phát triển của cơ thể người và duy trì cơ thể luôn ở mức ổn định.
Lượng Lipit một ngày mà cơ thể cần là bao nhiêu?
Chất béo là gì và lượng lipit cần cung cấp cho cơ thể là bao nhiêu là câu hỏi được nhiều người thắc mắc. Lipit tuy là một hoạt chất rất quan trọng và cần thiết đối với sự phát triển của cơ thể người, tuy nhiên không nên quá lạm dụng mà cần phải cung cấp cho cơ thể một lượng vừa phải. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu lượng lipit mà cơ thể cần trong một ngày trong từng lứa tuổi ngay sau đây.
Nhu cầu chất béo của trẻ em trong một ngày
Trẻ em nhất là trẻ sơ sinh được nuôi dưỡng hoàn toàn bằng sữa mẹ và trong sữa mẹ có đầy đủ các thành phần dưỡng chất và cung cấp đầy đủ năng lượng cho trẻ. Trong sữa mẹ có chứa cả lipit và những dưỡng chất này sẽ cung cấp các hàm lượng cần thiết để trẻ có thể phát triển
- Đối với trẻ sơ sinh chưa đến 6 tháng tuổi được nuôi bằng sữa mẹ hay sữa công thức thì cần phải đảm bảo cung cấp đầy đủ các yếu tố vi lượng. Trong đó lượng lipit trong sữa phải đảm bảo tối thiểu cần có là 40% trên tổng số năng lượng mà sữa cung cấp cho bé.
- Đối với trẻ đang trong độ tuổi từ 6 tháng cho đến 1 tuổi thì cần phải bổ sung khoảng 40% hàm lượng chất béo trên tổng năng lượng được cung cấp trong khẩu phần ăn cho trẻ.
- Đối với trẻ từ 1 đến 3 tuổi cũng cần phải bổ sung là 40 % hàm lượng trong khẩu phần ăn được cung cấp mỗi ngày.
Vì vậy có thể tính ra được 1 ngày nên cung cấp cho trẻ em từ 6 tháng cho đến 12 tháng cần phải cung cấp cho trẻ 35g lipit mỗi ngày để trẻ có thể phát triển khỏe mạnh. Đối với trẻ từ 1 tuổi cho đến 3 tuổi mỗi ngày cần phải cung cấp cho trẻ khoảng 55g chất béo để trẻ có thể phát triển. Đối với trẻ đã lớn từ 4 cho đến 6 tuổi mỗi ngày khẩu phần ăn của trẻ cần đáp ứng đủ 40g mỗi ngày.
Nhu cầu chất béo của người trưởng thành trong ngày
Chất béo là gì thì chắc chắn ai cũng đã biết khi đọc đến đây, tuy nhiên mức độ lipit cần được cung cấp cho người trưởng thành là bao nhiêu thì không phải ai cũng biết. Bởi người trưởng thành tùy vào từng cơ địa và cân nặng của mỗi người mà cần phải nạp vào một lượng lipit khác nhau tùy theo chế độ ăn và kiểm soát cân nặng.
Ví dụ một người phụ nữ trưởng thành khi muốn giảm cân thì trung bình sẽ nạp khoảng 1300 calo mỗi ngày vào cơ thể thông qua chế độ ăn. Mỗi ngày cơ thể sẽ duy trì và tiêu hao 1000 calo và sẽ giảm được khoảng 0.5kg mỗi tuần.
Đối với người đàn ông trưởng thành thì trung bình mỗi ngày sẽ cần phải nạp vào cơ thể khoảng 1650 calo và tiêu thụ khoảng 1300 calo để có thể giảm cân khoảng 05.kg sau mỗi tuần.
Tuy nhiên mỗi người nên ăn lượng thức ăn là bao nhiêu cần phải xét trên nhiều yếu tố như độ tuổi, chiều cao, cân nặng, mức độ hoạt động mỗi ngày, mức độ chuyển hóa của cơ thể và những yếu tố liên quan khác. Nếu cơ thể đang trong tình trạng thừa cân thì bạn nên nạp vào cơ thể chất béo mỗi ngày ít hơn 30% nên có thể tính ra được mỗi ngày cần ăn là 65g lipit.
Kết luận
Qua những thông tin mà chúng tôi đã cung cấp cho bạn đọc trong bài viết trên đây hy vọng bạn đã có được câu trả lời cho câu hỏi chất béo là gì và vai trò của loại lipit này. Có thể thấy lipit đóng một vai trò quan trọng và không thể thay thế được, ảnh hưởng đến quá trình phát triển của con người vì vậy mà mọi người cần phải lưu ý điều chỉnh dinh dưỡng trong chế độ ăn.
